Door Elise Koopman; Bedrijfsarts en Medisch directeur LEV Arbo
“Dokter, deze brief kreeg ik van het ziekenhuis. Kijk zelf maar even want u begrijpt het vast beter dan ik”.
In allerlei organisaties kom ik mensen tegen die weinig kunnen met de technische termen in het UWV format van de probleemanalyse, die moeite hebben met begrijpen wat er precies bedoeld wordt in het verzuimprotocol van de werkgever, die brieven van de medisch specialist te technisch vinden, of die uitnodigingsbrieven vol dubbele ontkenningen liever wegleggen en hopen dat het vanzelf goedkomt. Leesvaardigheid is voor degenen die het hebben heel gewoon, maar het is in ons werk heel belangrijk om bewust te zijn dat deze vaardigheid in de werkende populatie wisselend aanwezig is, en dat het niveau van leesvaardigheid niks te maken hoeft te hebben met intelligentie of begripsvermogen. Om echt bij te kunnen dragen aan iemands herstel en re-integratie is een passende vorm van communiceren met de mensen met wie je in gesprek bent, van groot belang. Maar hoe weet je nou of je taal, je woorden, en je adviezen, begrepen worden?
Ik heb een keer een medewerker begeleid die vol betrokkenheid en motivatie bezig was met zijn werkhervatting, maar altijd afwachtend was in gesprek met zijn leidinggevende. Op een dag nam hij naar mijn consult een brief mee van zijn behandelaar, in een dichtgelikte envelop. Wat gek, dacht ik. Deze man is zo betrokken bij zijn hele traject, die wil die brief van zijn behandelaar toch vast wel lezen? Waarom zou hij de brief niet gelezen hebben? Als bedrijfsarts is het dan van belang om door te vragen. “Waarom heb je de brief niet eerst zelf gelezen?” vroeg ik hem. Met enige aarzeling gaf hij toe niet erg te houden van lezen, en dit ook niet heel goed te kunnen. Ik heb hem vervolgens gevraagd of het dan niet frustrerend voor hem was dat hij ook mijn terugkoppelingen en adviezen niet goed kon lezen? En dat was het natuurlijk! Regelmatig hielp zijn dochter hem met lezen, maar deze kon enkel in het weekend langskomen, dus soms had hij mijn advies nog niet kunnen nalezen als hij al in gesprek ging met zijn leidinggevende erover. Hij was handig geworden in het verbloemen hiervan, maar het kostte hem veel energie. Hij durfde dit ook niet bespreekbaar te maken met zijn werkgever, want hij schaamde zich enorm. Ik heb toen met hem afgesproken dat ik niet alleen mijn advies aan hem vertel zoals altijd, maar dat ik ook de terugkoppeling typ waar hij bij is, en deze vervolgens aan hem voorlees. Hij kon dat stukje van het consult dan opnemen met zijn telefoon, om rustig thuis terug te luisteren wat er stond, en na te denken over hoe hij hier mee aan de slag wilde gaan. Hoe mooi was het om te zien dat hij daarmee toenemend de regie in zijn werkhervatting kon pakken, en met een goed doordacht plan bij zijn leidinggevende komen. En die schaamte over zijn leesvaardigheid? Die heeft hij gehouden. Want het stigma op leesvaardigheid is best groot. Maar doordat hij er met mij open over kon praten heb ik wel met hem kunnen kijken naar organisaties die hem helpen om zijn leesvaardigheid te vergroten.
Soms kan doorvragen of iemand echt begrijpt wat ik zeg, wat ik schrijf, en wat hij/zij er zelf mee moet en mag doen, precies dat verschil maken. In ons vak nemen we daar bewust tijd en ruimte voor, zodat we medewerkers duurzaam een stap verder kunnen helpen.
Wil jij nou ook een arbodienst met (bedrijfs)artsen die verder kijken, doorvragen, en breder adviseren? Neem eens contact op met hallo@levarbo.nl of bel met Marieke op 06-34000055.
0 Comments
Leave a comment