Hoezo een arbeidsomstandigheden spreekuur?

Saskia -HR medewerker bij een grote retail organisatie-  legt mij uit dat ze liever niet haar medewerker naar het preventieve/open spreekuur laat gaan. “In 80% van de gevallen dat mijn medewerker preventief naar de bedrijfsarts gaat, heb ik daarna een ziekmelding aan mijn broek hangen”.

Na een preventief spreekuur melden mijn medewerkers zich juist ziek.

Ik ben net klaar met de presentatie tijdens een aanbesteding, waarin we de focus hebben gelegd op preventie en de rol van de organisatie hierin, en zie dat haar collega’s herkenbaar knikken. Dit is niet de eerste keer dat ik deze terughoudendheid over de preventieve toegang tot de bedrijfsarts hoor. Ik realiseer me dat er nog veel winst te behalen valt ten aanzien van duidelijkheid over wat preventie werkelijk is, en hoe het preventieve spreekuur hier een positieve bijdrage in kan hebben.

Kader
In de Arbowet staat dat medewerkers het recht hebben op een preventief gesprek met de bedrijfsarts. Van medewerkers wordt verwacht dat ze pro-actief inzetten op de ontwikkeling van hun ambities, talenten en hun gezondheid in relatie tot werk. Daar hoort bij dat medewerkers specialisten kunnen benaderen om ze hierbij te adviseren. Het preventieve spreekuur is bedoeld om medewerkers laagdrempelig toegang te geven tot de bedrijfsarts, zodat zij vroegtijdig gezondheidsklachten in relatie tot de werkomstandigheden kunnen bespreken en advies kunnen krijgen. Hoe eerder een bestaand knelpunt aan het licht komt, hoe eerder er ook gewerkt kan worden aan verbetering.

De ervaring van Saskia is niet uniek. Met regelmaat horen we dat leidinggevenden bij een preventief spreekuur de verwachting hebben dat hun medewerker, die dan al een hele tijd niet lekker in het vel zit en met zichtbare moeite het werk net (of soms ook net niet) vol weet te houden, door een goed gesprek met de bedrijfsarts van dit probleem wordt “genezen”. Als het advies wat dan terugkomt blijkt te gaan over het onderkennen van een al langer bestaand probleem dat vraagt om (tijdelijke) aanpassingen ten behoeve van herstel en duurzame inzetbaarheid, voelt het voor leidinggevende soms als een teleurstelling, of een opgedrongen ziekmelding.

Door een goed gesprek met de bedrijfsarts wordt mijn medewerker “genezen”.

Dit toont het belang van het concreet maken van wat preventie is, en kan zijn. Wat bedoelen we als we spreken over preventie? Het onderkennen van en ingrijpen op een bestaand probleem om daarmee te voorkomen dat het nog groter wordt, is wel degelijk een vorm van preventie, maar wordt door specialisten “tertiaire preventie” genoemd. Het preventieve spreekuur draait veelal om deze tertiaire preventie, het voorkomen van erger. Om gezond te werken en te blijven werken is er naast tertiaire preventie ook doorlopend aandacht nodig voor secundaire preventie. Dit draait om vroegtijdige (actieve) opsporing van medewerkers met (gezondheids)problemen die inzetbaarheid en gezond blijven werken in de weg kunnen gaan staan in de toekomst. Dit kan je doen met een regelmatig preventief medisch onderzoek, maar gebeurt ook door op tactisch niveau in gesprek te zijn over gesignaleerde risico’s in de werkomstandigheden, en advies te geven hoe deze te verkleinen. Maar primaire preventie, activiteiten die gezondheid versterken en werkelijk voorkomen dat gezonde mensen problemen krijgen die duurzaam werken in de weg kunnen gaan staan, spreekt het meest tot de verbeelding, en is vaak -naast de genezing- onbewust de verwachting wanneer het preventieve spreekuur op het laatste moment ingezet wordt.

Tertiair: erger of herhaling voorkomen. Secundair: vroegtijdig opsporen. Primair: versterken.

Wij geloven in preventie als basis voor onze arbodienstverlening, in de volledige breedte. We geven concrete adviezen over primaire preventie, in aansluiting op de missie en de doelen van onze klanten. Wij staan regelmatig stil bij het belang van goede secundaire preventie door samen te brainstormen over vormen van preventief medisch onderzoek, en hoe je hier werkelijk meerwaarde uit kunt halen als organisatie. En als het gaat over preventieve spreekuren, geloven wij dat dit type spreekuur juist een essentiële preventieve waarde heeft, zolang we allebei begrijpen wat we ervan kunnen verwachten. We gaan graag met onze (toekomstige) klanten het gesprek aan over de verwachtingen van een preventief spreekuur, en het belang van het waarderen van de signalering van de (vaak al lang aanwezige) problemen. Voorkomen is beter dan genezen, maar als je dan toch soms een probleem hebt, weet je het liever vroeger dan later, en denken wij graag met je mee.

Wil je weten hoe het arbeidsomstandigheden spreekuur bij jullie in de organisatie het beste ingericht kan worden?

Neem dan eens contact op met Lieke Lubbers 0638826709

Overigens mag dat ook omtrent andere vragen rondom preventie.